زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

ابوالقاسم جنتی عطایی





ابوالقاسم جنّتی‌عطائی‌، نمایشنامـه‌نویـس‌ و از پیش‌کسوتان‌ تحقیق‌ درباره‌ نمایش و ادبیات‌ تطبیقی‌ در ایران‌ بود.


۱ - تولد و تحصیلات



وی‌ در ۱۲۹۶ شدر مشهد به‌ دنیا آمد. دوره‌ تحصیلات‌ ابتدایی‌ و دبیرستان‌ را در زادگاهش گذراند، سپس‌ به‌ تهران‌ آمد و ادامه‌ تحصیل‌ داد و از مدرسه‌ تئاتر فارغ‌ التحصیل‌ شد. پس‌ از آن‌ به‌ پاریس‌ رفت‌ و از دانشگاه‌ سوربن‌ دکتری‌ ادبیات‌ تطبیقی‌ گرفت‌.
[۱] چهره‌ مطبوعات‌ معاصر، ج۱، ص۷۶.
[۲] مصطفی‌ جنّتی‌عطائی‌، دکتر ابوالقاسم‌ جنّتی‌عطائی‌، ج۱، ص۸۴۱.


۲ - نمایشنامه‌نویسی



وی‌ از ۱۳۱۴ شهمکاری‌ با مطبوعات‌ را آغاز کرد و در باره‌ تاریخچه‌ نمایش در ایران‌ مقالات‌ بسیاری‌ نوشت‌ و به‌ معرفی‌ پیش‌کسوتان‌ و افراد ممتاز ایرانی‌ در این‌ رشته‌ پرداخت‌.
[۳] مصطفی‌ جنّتی‌عطائی‌، دکتر ابوالقاسم‌ جنّتی‌عطائی‌، ج۱، ص۸۴۱.
اولین‌ نمایشنامه‌ او به‌ نام‌ یادگار اشک‌ در ۱۳۱۶ شبه‌ چاپ‌ رسید. وی‌ در ۱۳۳۶ ش جایزه‌ اول‌ نمایشنامه‌نویسی‌ وزارت‌ فرهنگ‌ و هنر را برای‌ نمایشنامه‌ سربازان‌ جاوید دریافت‌ کرد.
[۴] مصطفی‌ جنّتی‌عطائی‌، دکتر ابوالقاسم‌ جنّتی‌عطائی‌، ج۱، ص۸۴۱.


۳ - نمایشنامه‌های‌ رادیویی‌



جنّتی‌عطائی‌ از اولین‌ و مهم‌ترین‌ نویسندگان‌ نمایشنامه‌های‌ رادیویی‌ در ایران‌ بود. وی‌ در مقاله‌ «نگاهی‌ به‌: دراماتورژی‌ در ایران‌»
[۵] پیام‌نوین‌، سال۳، ش‌۱۰، تیر ۱۳۴۰، ص۴۸ ـ ۵۶.
سیر تحول‌ نمایشنامه‌ رادیویی‌ و نویسندگان‌ مهم‌ و مؤثر آن‌ را بررسی‌ و معرفی‌ کرده‌ است‌. مطالعات‌ او در زمینه‌ ادبیات‌ فارسی‌ و مضامین‌ هنری‌ و تاریخی‌ آن‌ نیز شایان‌ توجه‌ است‌.
[۶] سال۵، ش۱، فروردین‌ ـ اردیبهشت‌ ۱۳۴۹، ص۱۱۳ ـ ۱۳۴، کمانداری‌ و تیراندازی‌ در ادبیات‌ فارسی‌، بررسیهای‌ تاریخی.
[۷] سال۶، ش۲، خردادـ تیر ۱۳۵۰، ص۲۴۱ ـ ۲۷۶، کمانداری‌ و تیراندازی‌ در ادبیات‌ فارسی‌، بررسیهای‌ تاریخی.


۴ - مهم‌ترین‌ کتاب‌



جنّتی‌عطائی‌ از دوستان‌ نزدیک‌ نیمایوشیج بود و آثاری‌ نیز در معرفی‌ زندگی‌ و شعر نیما نوشت‌، از آن‌ جمله‌ است‌ کتاب‌ نیما: زندگی‌ و آثار او که‌ آن‌ را در ۱۳۳۴ ش‌، به‌ مناسبت‌ شصت‌ سالگی‌ نیما، تدوین‌ کرد. مهم‌ترین‌ کتاب‌ جنّتی‌عطائی‌، بنیاد نمایش در ایران است‌ که‌ در این باره‌ یکی‌ از کتابهای‌ مرجع‌ به‌شمار می‌آید.
[۸] جمشید ملک‌پور، ادبیات‌ نمایشی‌ در ایران‌، ج۲، ص۴۴، ج۲، تهران‌ ۱۳۶۳ش.
[۹] یعقوب‌ آژند، نمایشنامه‌نویسی‌ در ایران‌، ج۱، ص۷۷.
[۱۰] یعقوب‌ آژند، نمایشنامه‌نویسی‌ در ایران‌، ج۱، ص۸۴.
[۱۱] یعقوب‌ آژند، نمایشنامه‌نویسی‌ در ایران‌، ج۱، ص۹۰.
او در این‌ کتاب‌، ضمن‌ بررسی‌ سابقه‌ نمایش در ایران‌، گلچینی‌ از نمایشنامه‌های‌ ایرانی‌ تا ۱۳۰۰ ش را معرفی‌ کرده‌ است‌.

۵ - آثار



از دیگر آثار اوست‌: چراغ‌: چند صفحه‌ از زندگی‌ فلورانس‌ نایتینگل (تهران‌ ۱۳۲۶ ش‌)، نمایشنامه‌های‌ مدارس‌ (تهران‌ ۱۳۳۶ ش‌)، شیرمردی‌ از خراسان‌ (تهران‌ ۱۳۴۲ ش‌)، زندگی‌ و آثار رضا کمال‌ (شهرزاد) (تهران‌ ۱۳۳۳ ش‌)، سخنان‌ بزرگان‌ (تهران‌ ۱۳۳۵ ش‌) و تاریخ‌ تئاتر در جهان‌ (تهران‌ ۱۳۳۷ ش‌). جنّتی‌عطائی‌ در ۱۳۷۲ ش در پاریس‌ درگذشت‌.
[۱۲] مصطفی‌ جنّتی‌عطائی‌، دکتر ابوالقاسم‌ جنّتی‌عطائی‌، ج۱، ص۸۴۱ ـ ۸۴۲.


۶ - فهرست منابع



(۱) یعقوب‌ آژند، نمایشنامه‌نویسی‌ در ایران‌.
(۲) مصطفی‌ جنّتی‌عطائی‌، دکتر ابوالقاسم‌ جنّتی‌عطائی‌.
(۳) چهره‌ مطبوعات‌ معاصر.
(۴) جمشید ملک‌پور، ادبیات‌ نمایشی‌ در ایران‌، ج۲، تهران‌ ۱۳۶۳ش.
(۵) کمانداری‌ و تیراندازی‌ در ادبیات‌ فارسی‌، بررسیهای‌ تاریخی.

۷ - پانویس


 
۱. چهره‌ مطبوعات‌ معاصر، ج۱، ص۷۶.
۲. مصطفی‌ جنّتی‌عطائی‌، دکتر ابوالقاسم‌ جنّتی‌عطائی‌، ج۱، ص۸۴۱.
۳. مصطفی‌ جنّتی‌عطائی‌، دکتر ابوالقاسم‌ جنّتی‌عطائی‌، ج۱، ص۸۴۱.
۴. مصطفی‌ جنّتی‌عطائی‌، دکتر ابوالقاسم‌ جنّتی‌عطائی‌، ج۱، ص۸۴۱.
۵. پیام‌نوین‌، سال۳، ش‌۱۰، تیر ۱۳۴۰، ص۴۸ ـ ۵۶.
۶. سال۵، ش۱، فروردین‌ ـ اردیبهشت‌ ۱۳۴۹، ص۱۱۳ ـ ۱۳۴، کمانداری‌ و تیراندازی‌ در ادبیات‌ فارسی‌، بررسیهای‌ تاریخی.
۷. سال۶، ش۲، خردادـ تیر ۱۳۵۰، ص۲۴۱ ـ ۲۷۶، کمانداری‌ و تیراندازی‌ در ادبیات‌ فارسی‌، بررسیهای‌ تاریخی.
۸. جمشید ملک‌پور، ادبیات‌ نمایشی‌ در ایران‌، ج۲، ص۴۴، ج۲، تهران‌ ۱۳۶۳ش.
۹. یعقوب‌ آژند، نمایشنامه‌نویسی‌ در ایران‌، ج۱، ص۷۷.
۱۰. یعقوب‌ آژند، نمایشنامه‌نویسی‌ در ایران‌، ج۱، ص۸۴.
۱۱. یعقوب‌ آژند، نمایشنامه‌نویسی‌ در ایران‌، ج۱، ص۹۰.
۱۲. مصطفی‌ جنّتی‌عطائی‌، دکتر ابوالقاسم‌ جنّتی‌عطائی‌، ج۱، ص۸۴۱ ـ ۸۴۲.


۸ - منبع



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «ابوالقاسم جنتی عطایی»، شماره ۵۰۷۹.    

رده‌های این صفحه : مقالات دانشنامه جهان اسلام




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.